- Βέμπερ, Μαξ
- (Max Weber, Ερφούρτη, Γερμανία 1864 – 1920). Γερμανός κοινωνιολόγος. Από τους θεμελιωτές της επιστήμης της κοινωνιολογίας, ο Β. επισήμανε την επίδραση του πολιτιστικού και πολιτικού παράγοντα στην οικονομική ανάπτυξη και στην ατομική συμπεριφορά. Ο Β. υποστήριξε μια επιστημονική προσέγγιση για την έρευνα, πλήρως απαλλαγμένη από ηθικές οριοθετήσεις και αξίες, ενώ παράλληλα τόνισε τον σημαντικό ρόλο του σκοπού και της συνείδησης στις κοινωνικές πράξεις. Υπέβαλε τη διδακτορική διατριβή του στο πανεπιστήμιο του Βερολίνου, το 1889, με θέμα την ιστορία των εμπορικών κοινωνιών κατά τον Μεσαίωνα. Το 1893 ανέλαβε την έδρα των οικονομικών στο πανεπιστήμιο του Φράιμπουργκ. Επηρεασμένος από την Οκτωβριανή επανάσταση στη Ρωσία, άρχισε να επεξεργάζεται τις βασικές αρχές μιας φιλελεύθερης γερμανικής πολιτικής. Την περίοδο 1918-20 συμμετείχε στην ίδρυση του Γερμανικού Δημοκρατικού Κόμματος· αρθρογραφούσε και δραστηριοποιήθηκε ενεργά στην πολιτική, ενώ συμμετείχε επίσης στην ομάδα για την επεξεργασία ενός νέου συντάγματος, διαπνεόμενου από τις αρχές του ριζοσπαστικού φιλελευθερισμού, μιας νέας τάσης ανάμεσα στην αριστερά και τη συντηρητική πτέρυγα της γερμανικής πολιτικής σκηνής.
Σε ό,τι αφορά το έργο του στην κοινωνιολογία, διαχώρισε τις κοινωνικές πράξεις με βάση τέσσερα κίνητρα: πράξεις με ορθολογικά κίνητρα και συγκεκριμένο σκοπό, αυτές που υποκινούνται από αξίες ηθικού περιεχομένου, άλλες που έχουν σκοπό τη διατήρηση της παράδοσης και πράξεις με συναισθηματικά κίνητρα. Ο Β. έδωσε έναν δικό του ορισμό για την κοινωνιολογία, χαρακτηρίζοντάς την ως την επιστήμη που στοχεύει «στην ερμηνευτική κατανόηση της κοινωνικής συμπεριφοράς, προκειμένου να εξηγήσει στη συνέχεια τα αίτια, τη διαδρομή και τα αποτελέσματά της». Τόνισε τον υποκειμενικό παράγοντα στα αποτελέσματα της επιστημονικής έρευνας. Τέλος, προσπάθησε να ανιχνεύσει και να περιγράψει τα χαρακτηριστικά της γραφειοκρατίας και να περιγράψει τη λειτουργία της.Προειδοποίησε για την απώλεια της ατομικής ελευθερίας, εξαιτίας της αποτελεσματικής μεν αλλά υπέρ-ανεπτυγμένης και υπέρ-ορθολογικής γραφειοκρατίας, η οποία είναι αποτέλεσμα της διευρυμένης οικονομικής επένδυσης. Ανάμεσα στα σημαντικότερα έργα του είναι Η προτεσταντική ηθική και το πνεύμα του καπιταλισμού (1905), Οικονομία και κοινωνία (1922), Η μεθοδολογία στις κοινωνικές επιστήμες (1949), Η κοινωνιολογία στη θρησκεία (1920). Ο Β. αναμφίβολα συμπεριλαμβάνεται ανάμεσα σε εκείνους οι οποίοι έθεσαν τις βάσεις για μια νέα επιστήμη, την κοινωνιολογία.
Ο Γερμανός κοινωνιολόγος Μαξ Βέμπερ.
Dictionary of Greek. 2013.